Melike Sarıkaya / Milliyet.com.tr – Zihinsel engelli bireylerin eğitiminde vazife alan öğretmenler, sadece bilgi aktaran şahıslar değil, birebir vakitte öğrencilerinin dünyasını değiştiren kahramanlardır. Zihin yaşı 5 ila 8 olan, ileri yaş zihinsel engelli öğrencilerle çalışan Zeynep öğretmen, bu özel sorumluluğu yalnızca bir meslek olarak görmeyip her öğrencisinin küçük muvaffakiyetlerini büyük bir sevgi ve sabırla kucaklayan isimlerden biri. Zeynep öğretmenin sabrı, özverisi ve sevgisi, öğrencilerinin hayatlarına dokunmanın ötesinde, topluma engelli bireylerin potansiyelini gösterme fırsatı sunuyor. Onların her gelişimini büyük bir sevgiyle takip eden ve bu süreçte yaşadığı hoş anları toplumsal medyada paylaşan Zeynep öğretmen, insanlara engelliliğin bir hudut değil, aşılması gereken bir mahzur olduğunu hatırlatırken bu bireylerin sahip oldukları potansiyeli ve kıymetlerini daha görünür hale getiriyor. Zeynep Bulut, öğrencileriyle sevgi dolu öyküsünü ve birlikte kat ettikleri yolları ‘SEN ANLAT’ okuyucuları için anlattı.
‘GÖZLERİNDEKİ IŞIK, BÜTÜN KARAMSARLIĞIMI AYDINLATTI’
Zeynep Bulut özel eğitim ve yaratıcı drama alanlarında eğitimler almış bir çocuk gelişimi uzmanı. Küçük çocuklara yaratıcı drama alanında kurslar açmaya çalışırken kurum müdüründen gelen bir rica ise hayatını değiştirdi. Zeynep’in küçük çocuklarla olan bağlantısı müdürünün dikkatini çekti ve engelli bireylerle çalışmasının daha hoş olabileceğini söyledi. Kelamlarının devamında Zeynep Bulut’a engelli bireylerle çalışması için ricada bulundu. Bu teklif Zeynep öğretmeni birinci etapta korkuttu. Hayatında özel bir arkadaşı bile olmamıştı. Çocuk gelişimi okuyup stajlarında engelli çocuklarla karşılaşsa da nasıl irtibat kuracağını bile bilmiyordu. “Yapamam” diye düşündü ve korktu. “Daha sonra yaşları 18 – 55 ortasında lakin zihin yaşları 5 – 8 ortasında olan, 20’nin üzerinde bir çocuk kümesinin sınıfına girdim fakat karamsardım. ‘İki gün denerim daha sonra devam etmem’ diye düşünüyordum. Sınıfa girdiğimde hepsinin bir anda bana bakması, gözlerindeki ışığın parlaması… O duyguyu tanım bile edemem. Gözlerindeki ışık tüm karamsarlığımı aydınlattı birden” diyen Zeynep Bulut bu andan sonra sınıftaki yaşları kocaman olsa da yürekleri çocuk olan bu şahısların öğretmeni olmak istediğine karar verdi.
Sınıfa girdiği birinci günden itibaren 5 sene geçti. Zeynep Bulut, hâlâ birlikte olduğu öğrencileriyle çeşitli aktiviteler yaparak sevgi lisanını keşfetmeye devam ediyor:
“Onlarla birinci derse girdiğimde etkinlikler yapıyorduk fakat şu dikkatimi çekti. Zati bu çocuklar bu vakte kadar o kadar çok rehabilitasyona gittikleri için her şeyi öğrenmişler. Önlerine daima boyamalar koyulmuş, etkinlikler yapılmış. Ben etkinlikler yaptırsam da onlar daima benim nasıl davrandığıma odaklandılar. Öğrettiğim şeyden daha çok benim davranışlarım, onları daha çok keyifli etmeye başladı. Biz de böylelikle daima birlikte sevgi lisanını keşfettik. Her şeyi sevgi dolu yapmaya çalıştık. Bu biçimde tiyatrolar çıkarttık, etkinlikler yaptık. Şovlarını fotoğraflarını, boyamalarını sergilediler. Daha sonra da toplumsal ortamlara girdik. Sınıf içindeki eğitimimizi dışarıya taşıdık.”
‘ÖĞRETMENDEN ÇOK ARKADAŞA GEREKSİNİMLERİ VAR’
Engelli bireylerin 3 yaşından itibaren rehabilitasyon merkezlerine gittiklerini ve oradan öğrenebilecekleri her şeyi öğrencilerin öğrendiğini söyleyen Zeynep öğretmen bu sebeple sırf vakit dolsun diye etkinlikler yapmak değil farkındalık yaratmak istiyordu. Bu sebeple öğrencilerine öğretmen olarak değil, arkadaş olarak yaklaşmaya başladı. Öğrencilerinin gereksinimlerinin bu olduğunu fark etmişti. İçindeki öğretmeni asla öldürmedi, onlara yol gösterirken dostluk etti: “Öğretmenliğim daima geri planda kaldı. Bunun için yalnızca sınıf içerisinde değil, dışarıda da paylaşımlar yaptık. Ben öğrencilerimin, Kocaeli’nin Karamürsel ilçesinin çocukları olmasına karşın sınıf dışında bir arada vakit geçirmediklerini fark ettim. Ders bitince hepsi konutlarına dağılıyordu. Ben onlara bir gün ‘Okuldan sonra çay içmeye gidelim’ dedim. Biz çay içmeye gittik lakin onlar çok şaşırdılar. Hatta öğrencilerimden Yusuf Tan, o gün daima bu türlü etrafa bakıyordu. ‘Ben dışarıda öğretmenimle çay içiyorum’ der üzere herkese bakıyordu. Hatta o günden sonra çay sevdası başladı. Zira değerli olan, orada mahzurlarıyla değil de toplumsal ortamlardaki benlikleriymiş üzere hissetmesiydi” diyen Zeynep Bulut öğrencileriyle yaşadığı anları şöyle anlattı:
“İki gün çay içmeye bir arada gittikten sonra üçüncü gün onlar çay içmeyi bana teklif etti fakat ben müsait değildim. O gün baktım ki kendileri çay içmeye gittiler. Evvelce bu tek tek gezen çocuklar, artık küme halinde geziyorlar ve bu onlara öz inanç veriyor. Birlikte oldukları vakit ortalarında o güç doğuyor. Tahminen de yapabildiğim en hoş, en hakikat şey onlara bu toplumsallığı kazandırmaktı. Keşke kocaman kucaklarımız olsa da bütün hayatımızdaki çocuklara kucak açabilsek. Fırsat verildiğinde, sevgi gösterildiğinde kat kat fazlasını size sunuyorlar. Biz onları daima geri plan attık. Yani beşerler daima acıyarak baktı. Lakin hepimizden akıllılar, aslında içinde ne cevherler varmış. Ön yargılar, bakışlar, acıma duygusu… Hayatlarında hiçbir vakit, ne yaparsak yapalım bunu silemeyeceğiz. Kıymetli olan dışarıdan gelen tesirleri azaltamıyorsak onların içindeki kuvveti, gücü ortaya çıkartmak. Çabucak yıkılmasınlar, ışıkları sönmesin diye bunu yapmamız gerekiyor. İşte, ben daima çalışmalarımı bu taraflarda değerlendirmeye çalıştım.”
Bütün bu müşahedelerinin nihayetinde öğrencilerinin saf his ve sevgilerinin kendisine çok âlâ geldiğini, bu nedenle öteki arkadaşa muhtaçlık duymadığını fark etmişti.
‘BENCE TOPLUMSAL MEDYA FARKINDALIK OLUŞTURUYOR’
Zeynep öğretmen için öğrencileriyle yaşadığı anlar daima çok değerli oldu. Bu sebeple telefonunu bir an bile yanından ayırmadı. Yaşadıkları anların hepsini kayıt altına almaya çalıştı. “Benim onlarla yaşadığım bütün anılar çok değerli. Esasen hepsi birbirine eş bedel. Çabucak çabucak bütün anılarımızı toplumsal medyada paylaşıyoruz. Engelli bireylere öğretmenlik yapmak çok güç. Diyorum ya, sevgi lisanıyla yaklaştığımız vakit karşılığını kesinlikle alıyoruz. Ben büsbütün eğitimin dışında içsel yaklaşıyorum. Sevgi lisanının çocuklarımda çok yararını gördüm, bu formda de devam ediyorum. Her öğretmenin farklı meziyetleri var. Benim telefonum her vakit yanımda oluyor. Esasen onlarla olağan bir formda çay içmeye gidiyorum, dışarıya çıkıyorum, pikniğe gidiyorum. Bu gittiğimiz yerlerde ortada bir görüntüleri açıp çekim yapıyoruz ancak biz hiçbir biçimde kendimizi bozmuyoruz. Yalnızca anı almak için o çekimi yapıyoruz. Şayet kasıtlı ‘Hadi gelin görüntü çekelim’’gibi bir çekim yapıyor olsam bu doğallığımızı da kaybederiz, samimiyetimizi de kaybederiz. En çok da onlara saygısızlık olur. Bu sefer kendime de saygısızlık yapmış olurum, buna gerek yok” diyerek niyetleri paylaşan Öğretmen Zeynep Bulut ve öğrencileri için toplumsal medyada paylaştığı bu görüntülerin çok katkısı oldu.
Paylaştığı her görüntü başka bireylerin farkındalığının artmasına sebep oldu. Bu stil durumların ‘duygu sömürüsü’ olarak kullanılmasına da epey karşı olan Zeynep öğretmenin tek maksadı öğrencilerinin güçlü istikametlerini tanıtmak oldu:
“Birçok engellimiz toplumsal medyada bu biçimde kullanılıyor. Görüyorum ve çok üzülüyorum. Büsbütün toplumsal medyanın bu gücünün değil de bizim çocuklarımızın gücünün ön plana çıktığı yerde olmak istiyorum. Biz, çocuklarımızla hem eğlendirip hem de güldürmeye çalışıyoruz. Görüntülerde bir uğraşımız olmuyor lakin aslında çocuklarımız daima hislerimize hitap ediyor. Paylaşımlarımızın öğrenciler üzerinde ekseriyetle hoş tesirleri oluyor. Hatta bir gün öğrencim ‘Hocam çok şaşırdım, biliyor musunuz bize hoşsunuz yazmışlar’ demişti, orada kendimi çok makus hissetmiştim. Onlar da hoş olduklarının farkına vardı. Hepsinin çok büyük hisleri var. Çok ince düşünüyorlar, hassas düşünüyorlar.” – Zeynep Bulut
‘KAPIMIZ, TÜRKİYE’DEKİ TÜM ÖZEL ÇOCUKLARA AÇIK’
Zeynep öğretmen öğrencilerinin hepsiyle neredeyse kursun açıldığı birinci günde tanışmıştı. Lakin Yusuf isimli bir öğrencileri sonradan dahil oldu. Yusuf’un ise birlikteliklerinde farklı bir yeri vardı. Sınıfıyla birinci tanıştığı gün ‘Hababam Sınıfı’ ismini koymuştu. Hatta sınıfıyla birlikte Hababam Sınıfı’nı iliştirmiş, yazılar yazmışlardı. Hababam Sınıfı’nın da yaşları büyüktü ancak içleri çocuktu. O yüzden birebir sınıfını anlatıyordu. Hatta öğrencilerine ‘Hababam Sınıfı’ndan bir kesit canlandırtmıştı. Kıyıda hoş bir oyun çıkartırlarken Yusuf oralarda geziniyordu, yanlarına gitmeye cüret edemedi. Aldığı davet üzerine sınıf kümesine dahil oldu. Yusuf’la tanıştıktan sonra Zeynep Bulut, “Sende keşke bizim yanımıza gelsen, istemez misin?” diye sordu. Yusuf’ta “Anneme sorun, annem müsaade verirse tahminen gelirim” dedi. Fakat hali onları hiç önemsemiyordu. İsteksiz görünüyordu. Öteki yere gittiklerinde Yusuf da onlara katılmıştı. Ertesi gün derslere de geldi ve gitmek istemedi. İkinci gün parfüm sıkarak, üçüncü gün tıraş olmuş bir biçimde geldi. Günbegün değişim gösteriyor, gelişiyordu. Zeynep öğretmen ve sınıfıyla birlikte kendine bakmayı öğrendi. Daha da artan bir heyecanla okula gelmeye başladı. Şayet ders saat 12.00’deyse o 10.00’da okula gelmeye başladı. Yusuf ile ilgili niyetlerini “Mesela öğrencim Kâmil köyden gelir. 12.00 dersi için saat 08.00’de konuttan çıkar. Yani saat 10.00’da sınıfta olurlar, beklerler. Yusuf da o denli oldu. Çok kambur yürürdü fakat artık kendini dikleştirerek, öz inançlı bir halde yürüyor. O sebeple biz yalnızca eski öğrencilerimizle devam etmiyoruz. Kapımız Türkiye’nin her bir köşesinden gelecek tüm özel çocuklara açık. Kocaeli’de de gelmek isteyen ama gelemeyen çok öğrenci var. Kâfi imkânların sağlanmasını ve o öğrencilerin de ortamıza dahil olmasını çok isterim” sözleriyle aktaran Öğretmen Zeynep, öğrencilerinin hayallerini de ihmal etmiyordu.
‘GALATASARAY, FENERBAHÇE, BEŞİKTAŞ MAÇLARINA GİTMEK İSTİYORLAR’
Zeynep Bulut, öğrencilerinin büyük grupların fanatiği olduğunu, maçlara gitmeyi çok istediğini ve bu türlü bir faaliyetle öğrencilerinin kendilerini daha çok toplumdan biriymiş üzere hissedeceğini fark etti. Bulut, “Benim eğitim biçimim drama öğretmeni olmamdan ötürü oyunla öğrenmeye yönelik. Dersimizde bol bol oyunlar oynuyoruz. Biz okulun yalnızca dört duvarla çevrili bir yer olmadığına inanıyoruz. Derslerimizi yalnızca okul içinde yapmıyoruz. Okul dışında, birebir hayatın içinde beşerlerle etkileşim kurarak, toplumsallaşarak hem eğleniyor hem de öğreniyoruz. Böylelikle öğrendiğimiz her şey daha kalıcı hale dönüşüyor. Mesela kıyıda çay bahçelerine gidip ‘Bizimle oynar mısın?’ aktifliği yapıyoruz. Yanımızda götürdüğümüz kutu oyunları vb. oyunlarla oradaki yaşlılarla, çocuklarla, yetişkinlerle çocuklarımızın karşılıklı oyun oynamasını sağlıyoruz. Elimden geldiğinde çocuklarımla çeşitli toplumsal etkinlikler gerçekleştirmeye çalışıyorum lakin imkanlar bir yere kadar el verebiliyor. Galatasaray’ın, Fenerbahçe’nin ve Beşiktaş’ın fanatiği olan çocuklarım var. Maçlarını stadyumdan izlemeyi o kadar çok istiyorlar ki…. Bir imkân olsa da çocuklarım stadyumda maç izlese diye çok istiyorum. Küçük hayallerini ben gerçekleştirebiliyorum ancak büyük hayaller için dayanağa gereksinimimiz var” diyerek kelamlarını noktaladı.