Kentte Türkiye genelinde geçen ay yağış ortalamasında Kasım 2023’e nazaran yüzde 50 azalış kayıtlara geçti. Trakya’da en fazla azalış ise yüzde 71 ile Edirne’de gerçekleşti.
Verilere nazaran yağış azalmasının en çok yaşandığı bölgeler İpsala ve Lalapaşa oldu.
Geçen yılın kasım ayında 218,4 mm yağış alan İpsala/Hacı köyü, bu yıl sırf 15,1 mm yağış gördü. Yağış ölçüsündeki azalma oranı yüzde 93’ü aştı. Misal biçimde Lalapaşa’nın Ömeroba köyünde de yağışlar yüzde 94 oranında azalarak 150 mm’den 8,8 mm’ye geriledi.
Tarım uzmanları, yağışlardaki bu düşüşün sürmesi durumunda bilhassa tarım alanları ve içme suyu kaynaklarında problemler yaşanabileceğine dikkati çekiyor.
“EKİM ARTIK KURAK TOPRAĞA YAPILMAYA BAŞLADI”
Edirne Ziraat Odası Başkanı Hüseyin Arabacı, kurak geçen yazın akabinde buğdayın ekim ve kasımda kurak yere ekildiğini, aralıktaki yağışların buğdayın yanı sıra kanola mahsulünün gelişimi için de can suyu olduğunu söyledi.
Buğdayın ekildiği periyotta kanolanın kuraklık nedeniyle can çekiştiğini anlatan Otomobilci, “Bazı üreticiler ekili tarlayı bozdu, kimileri ‘Bozsak mı, bozmasak mı?’ diye kararsız kaldı. Kanola ekili tarlaların bozulmayanları yağışla kurtuldu. Kanola ve buğday için gelişim açısından bu yağış kâfi.” dedi.
Arabacı, mevcut yağışların toprağın üst kısmında tavlı bölge oluşturduğunu, alt kısmın hala kuru olduğunu lisana getirdi.
UMUT KIŞ YAĞIŞLARINDA
Kış yağışlarının devam etmesi gerektiğini vurgulayan Otomobilci, şunları kaydetti:
“Buğdayın çıkışı ve gelişimi açısından bu yağış kâfi lakin toprağın kış periyodunda doyuma ulaşması lazım. Bundan sonraki süreçte eserlerin gelişimi açısından bu çok kıymetli. Ektiğimiz eserin üste yaptığı uzunluk kadar da toprağın altında kök yapısı oluşuyor. Doğal olarak bu kökün tavlı toprağa erişmesi gerekir, lazım eserin ziyan görmeden büyümesi için. Bunun haricinde ilkbahar ve yaz çok kurak geçebiliyor ancak kış devrinde toprak doyuma ulaşırsa, toprağın altında kuru yer kalmazsa, bu yaz devrindeki kuraklıkta bile dekar başına 100-150 kilogram randımandan bahsederiz; kış yağışları yeterli olursa. Doğal olarak kış devri bizim için çok değerli. İnşallah bu süreç içerisinde toprak doyuma ulaşacak biçimde yağış alırız. Irmak ve baraj debilerimiz de yükselsin, yaz devrinde sulamayla ilgili problemlerimiz da ortadan kalksın.”
“DÜZENSİZLİĞİ ARTAN YAĞIŞLAR, ÜRETİM PLANLAMASINI ETKİLİYOR”
Trakya Üniversitesi Bitki Islahı Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Yalçın Kaya da son yıllarda düzensizliği artan yağışların çiftçileri üretim planlaması konusunda sıkıntı durumda bıraktığına dikkati çekti.
Üreticilere, ekim yerine kasımda ekim yapmaları tavsiyesinde bulunduklarını anlatan Kaya, “Ekim ayında üreticilerin tarlalarını hazırlaması için kâfi yağış aldık lakin akabinde sıcak ve kurak bir kasım yaşadık. Meteorolojik datalara baktığımızda bu yıl Türkiye’nin en kurak bölgelerinden biri Trakya ve son yıllardaki en sıcak kasım ayını yaşadık. Çiftçiler buğdaylarını kurak toprağa ektiler, gerisinden aralık başında hoş yağışlar aldık ve buğday tarlaları yeşile döndü fakat bu eserin gelişimi için kâfi değil.” dedi.
Kaya, global iklim değişikliğinin tesiriyle bölgede kış yağışlarının da lokal olarak gerçekleştiğini, tüm bölgeyi tesiri altına alan yağışların lokal olarak kısa vadeli görüldüğünü lisana getirdi.
Kış yağışlarının yer altı sularının beslenmesi ve toprağın baharda ekilecek eserler için nemli hale gelmesi açısından son derece kıymetli olduğunun altını çizen Kaya, “Kış yağışları bizim hazinemiz. Tercihimiz kardan yana fakat neredeyse 3-4 yıldır Edirne ve Trakya’da kar görmüyoruz. Bu yağışların kışın toprakta depolanması lazım ki ayçiçeğinde ve öbür yazlık eserlerde devamlı üretim yapabilelim. Geçen yıl Tekirdağ ve Kırklareli’nde, bu yıl ise Edirne’de son 40-50 yılın en düşük ayçiçeği randımanını elde ettik. Kimi çiftçiler tarlalarındaki eseri biçmeden bıraktılar. Yazlık eserler için kışın yeteri kadar yağış olmaması, çiftçileri endişelendiriyor.” diye konuştu.
“ÖNCEDEN HANGİ AYLARIN YAĞIŞLI OLACAĞINI BİLİYORDUK”
Kaya, sistemsiz yağışların çiftçilerin ekim sürecini olumsuz etkilediğini belirtti.
Kış yağışlarının evvelce tüm bölgeyi tesiri altına alarak makul mühlet devam ettiğini aktaran Kaya, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Önceden hangi ayların yağışlı olacağını biliyorduk. Artık ise örneğin ekimde yağış düşüyor, kasım ve aralık kurak geçiyor yahut mayıs yağışlı, haziran büsbütün kurak geçiyor. Bu tıp düzensizlikler de çiftçileri tarlalarına eseri ne vakit ekeceği, ne vakit gübre vereceği konusunda kararsız bırakıyor. Bu durum çiftçilerin nasıl üretim planlaması yapacağı konusunda başlarını epey karıştırmış durumda.”