İngiltere’de monarşi aykırısı kampanya kümesi Republic (Cumhuriyet), Kraliyet Ailesi’nin ülkedeki vergi mükelleflerine “gerçek maliyetinin” 510 milyon sterlin (yaklaşık 23 milyar 235 milyon 957 bin TL) olduğunu öne sürdü. Bu meblağ, Kraliyet Ailesi’nin masraflarını finanse eden 86 milyon sterlinlik Sovereign Grant isimli devlet fonunun yaklaşık altı katı.
Sovereign Grant fonu, Kraliyet Ailesi’nin işçi, seyahat, saray ve konutlarının bakım ve tamiri üzere harcamalarını karşılıyor. Lakin, güvenlik üzere birtakım harcamalar bu fonun dışında kalıyor. Republic kümesi da yalnızca güvenlik masraflarının “basındaki haberlere dayanarak” 150 milyon sterlin seviyesinde hesaplanabildiğini kaydetti. Monarşi karşıları, bu meblağların net olarak açıklanması istikametinde hükümete de davette bulundu.
BBC Türkçe’nin aktardığına nazaran, Republic yöneticisi Graham Smith, emeklilere yapılan yakıt yardımının kesilmesi tartışmalarına gönderme yaparak, “Yarım milyar sterlini kraliyet için boşa harcarken, nasıl olur da yardımların kesilmesini konuşabiliriz?” dedi. Kümenin hesapladığı 510 milyon sterlinlik fiyat, “kayıp gelirleri” de kapsıyor. Örneğin, Kraliyet Ailesi’nin konutlarından sağlanabilecek yılda 96 milyon sterlinlik ticari gelir de bu fiyata dahil.
Republic kümesi, Kraliyet’in bugünkü üzere fonlanmasının “kamu parasının boşa harcanması” olduğunu savunuyor ve Kral’ın yılda 189 bin sterlinlik maaşa sahip olmasını öneriyor.
Buckingham Sarayı, kelam konusu açıklamalarla ilgili bir cevap vermeyi reddetti. Lakin Sovereign Grant fonunun temmuzda yayınlanan son raporunda, Kraliyet Ailesi’ne ayrılan devlet ödeneğinin 2024-25’te 86,3 milyon sterlin seviyesinde kalacağı, 2025-26 periyodunda ise 132 milyon sterline çıkacağı görülüyor.
Fonun büyüklüğü, Kraliyet mülklerinden elde edilen gelire bağlı olarak artabiliyor. Gelecek yılki artış, ‘offshore’ rüzgar türbinlerinden elde edilecek gelirin artmasını yansıtıyor.
KRALİYET’E OLUMLU’ BAKANLAR YÜZDE 59
Harcamalar bir yana, Kraliyet’in ekonomik yararlarının hesaplanması hayli güç. Bunlar ortasında turizmi teşvik etmesi ve dış ticarete yönelik dayanak de var. Kamuoyu araştırma şirketi YouGov’a nazaran geçen yıl monarşiyi mali yarar manasında olumlu görenlerin oranı yüzde 55’ti. Monarşiyi maddi olarak olumsuz görenler ise yüzde 30 seviyesindeydi. Tıpkı ankette Kraliyet’e olumlu bakanlar yüzde 59, olumsuz bakanlar yüzde 32 olarak hesaplanmıştı. Monarşiye takviyenin daha çok yaşlılar ortasında, monarşi aykırılığının ise gençler ortasında yaygın olduğu saptanmıştı.
(ALINTI)