Gazeteci ve müellif İsmail Pehlivan, HalkTV’de “Aleviler bölünüyor mu?” başlıklı bugün yayımlanan yazısında, Alevi toplumunun sosyo-ekonomik farklılıkları, bu farklılıkların yarattığı çelişkiler ve yabancılaşma bahislerine değindi.
İsmail Pehlivan’nın yazısı şöyle:
Aleviler ortasındaki sosyo-ekonomik statü farklılığı her geçen gün büyümektedir. Hepimiz biliriz ki kişinin kanısını ve aksiyonunu belirleyen onun üretim münasebetlerindeki rolüdür. Aydınlar ile yobazlar; ezilen halklar, sömürülenler, ötekileştirilenlerle; ezenler, sömürenler ve ötekileştirenler hiçbir vakit birebir hayat şartlarına ve düşünsel yapıya sahip olamazlar. Toplumsal uğraş içindeki rolleri farklıdır ve çelişkilidir. Bu çelişkiler var olduğu sürece uzlaşmaz gayretler kaçınılmazdır.
Spordan siyasete uzanan toplumsal münasebetlere baktığımızda ne yazık ki ülkemiz insanında en az var olanın uzlaşı kültürü olduğu görülür. Uzlaşı anlayışından giderek uzaklaşmış olmamız sanki eğitim sistemimizden mi, yoksa aile yapımızın çatırdamaya başlamış olmasından mı kaynaklanıyor? Yoksa ömür kültürümüzün kimi temel bedellerinin çöküşünden mi kaynaklanıyor?
“ALEVİ TOPLUMUNUN ETKİLENMESİ KAÇINILMAZDI”
Bu uzlaşı kültürünün bozulmasından Türkiye toplumunun bir ögesi olan Alevi toplumunun etkilenmesi kaçınılmazdı. Aleviler ortasında meydana gelen sınıfsal farklılaşma nedeniyle çelişkilerin görülmesi yadırganmamalı. Kentlerde farklı toplumların kültürel yapılarından aldığı pahalarla yeni bir ömür şekline ahenk sağlayan Aleviler; kendi içlerinde de farklılaştı.
Günümüzde farklılaşma yabancılaşmayı da tetikledi. Yabancılaşma da insanlığın önündeki en büyük tehlike olarak durmaktadır.
Dışarıdan bakıldığında homojen bir toplum imgesi veren Aleviler, ekonomik açıdan farklılaşmaya fırsat bulamadan, kentlere göçle birlikte parçalanmaya başladı. Hem de giderek ortalarında derin bir uçurum oluşturarak..
Süreç içerisinde Alevilerin bir kısmını oluşturan tüccar ve iş insanları ile bu kesitin alt kümesini oluşturan bürokratlar, üst seviye memurlar ve yöneticiler sınıfsal karakterleri gereği halk üzere bir tavır içinde olmadılar. Bunlar her periyotta inancından ve toplumdan uzaklaşarak, uygun bir yol ve yol bularak siyasal hükümran güçlerle münasebet içine girdiler. Hakikaten son yıllarda Hakk’a yürüyen birtakım Alevi iş insanlarının cenazesinin Cemevi yerine Cami’den kaldırılması bu müşahedelerimizi doğrular nitelikte..
Dolayısıyla bu kısmın çok da Alevilik diye bir sıkıntıları olduğunu düşünemiyorum.
“NE KADAR YADIRGANSA DA DOĞALDIR”
Bu yapının (istisnalar hariç) Aleviliği Sünnilik üzere algılaması ve yorumlaması her ne kadar yadırgansa da doğaldır. Birtakım şartlar bu bölümün halkın yanında üzere görünmesinin yerini gündeme getirmiş olmasının da altında tek taraflı çıkara dayalı bir alakanın olduğunu söylemek yanlış olmaz. Tıpkı bir periyot işleri düşünceye giren bir Alevi iş beşerinin her inşaatının temelini atarken soy dedesinin dualarıyla merasim yapması üzere yahut bir diyet borcu üzere görüp ürettiği birtakım mamullerin defolularını Cemevi’nin düzenlenmesinde kullanılmak üzere bağışlaması üzere.. (Ne acıdır ki Alevi doğan bu iş beşerinin cenaze erkanı mescitte gerçekleştirildi.) Bu sınıfsal yapı içinden çıkıp milletvekili olan siyasetçilere (istisnalar hariç) baktığımızda da farklı bir fotoğraf görememekteyiz.
Alevileri Türkiye toplumundan bağımsız düşünemeyiz. Tüm sosyo-ekonomik yapılar kendi kanısını içinde bulunduğu şartlar doğrultusunda oluşturur ve uygular.
“YERİNE NAZARAN ALEVİ, YERİNE NAZARAN SÜNNİ GİBİ”
Alevi toplumuna oburlaşan bu kesim temel olarak uzlaşmacı, çıkarcı, işbirlikçi ve gericidir. Bunlar yerine nazaran Alevi, yerine nazaran Sünni üzere davranabiliyorlar. Ve çoklukla de sağ partilerle dirsek temasındalar.
Aleviler her periyotta siyasal partiler tarafından suistimal edilmişlerdir. CHP tarafından da çantada keklik görülmüştür.
Hatta Alevilerin bu durumunu gözlemleyen ve son yıllardaki irticacı siyasal iktidara karşı saflarını yüklü olarak Atatürk ulusalcılığı ve sol içinde belirleyen Alevilerin oylarına, Türk İslamcı MHP bile sulanmaktadır.
“TÜRK İSLAMCI BU KESİM”
Türk İslamcı bu kısmı düzgün tanımalıyız. AKP-MHP iktidarı tarafından, devletin Türk İslam Sentezi projesinin uygulama merkezlerinden biri olarak kurulan Alevi Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığı, Alevilerin devşirilmesinde kıymetli bir vazife üstlenmiştir. Bu başkanlık ağır bir çalışma yürüterek Alevileri birbirine düşürerek parçalamayı de amaçlamaktadır. Sonra da asimile ettikleri Alevileri, Sünnileştirerek yedeklerine almak istemektedir.
Ne yazık ki Aleviler daha bu tehlikenin farkında bile değiller.
“ALEVİ ÖRGÜTLERİ BUNLARDAN YOKSUNDUR”
Alevi hareketinin takımları ise bu siyasal odağa karşı bir alternatif oluşturmada bile basiretsiz durumdadır. Kelamda karşı çıkıyorlar lakin yerine nasıl bir yapılanma istediklerini bile bilmiyorlar. Sonra çıkıp “Biz Alevilerin çatı örgütleriyiz, kurumlarıyız” diye böbürlenebiliyorlar. Bu takım, kurumun ne olduğundan da bihaber.. Kurum olabilmek için toplumun din, lisan, adalet, aile, hukuk, eğitim, sıhhat vb. alanlarında bilimin ve aklın ışığında muhakkak sistemi, yasası, unsuru bulunan ve tüm meseleler için tahlil üreten takımlarla uğraş için bir stratejisinin olması gerekmektedir. Meğer Alevi örgütleri bunlardan mahrumdur. Tüm irade “başkan”da toplanmıştır. Dernek idare konseyleri da formaliteden öte bir şey değildir.
Oysa Dedelik, kadim bir kurumdur. Gelenekte Dedeler taliplerinin tüm sıkıntılarına tahlil bulmak ve onlara yol göstermek ile sorumlu idi. Asırlarca Dedeler, taliplerini devlet kapısına göndermeden barış içinde bir ortada yaşama şartlarını düzenlediler. Hatta devletlere karşı da korkmadan kelamını esirgemediler. Hamdullah Çelebi Dede’nin Osmanlı’ya karşı savunması buna değerli bir örnektir.
Bugün o denli mi? Elbette ki hayır!
Kentleşmeyle birlikte batıni-felsefi inanç kültüründen ve gelenekten uzaklaşan Aleviler, hayat etraflarından epey fazla etkilenerek bozulmaya yüz tuttular. Bu durum toplumsal birlikteliğe büyük ziyan verdi. Cemevleri ise geleneği terk ettiği için toplumun çekim merkezi olma yetisini kaybetmiş durumda..
“EHLİ BEYT’İN İPİ”
Aslında toplumun sarılacağı bir ip var. Bu ip Ehli Beyt’in ipidir. Lakin Hakk Muhammed Ali Yolu Öğretisi’nin ışığında bin yıldır Anadolu topraklarında çerağı sönmeyen Yol’a sahip çıkarak, toplumsal birliktelik tekrar sağlanabilir. Bu da Anadolu Alevi Ocak Sistemi’nin “El Ele El Hakk’a” sistematiği içinde tekrar inşasıyla mümkündür.
Dede’nin talibi ile talibin Dedesi ile buluşmasının tam zamanı…