ABD’de görülen davada Fransız çimento devi Lafarge, Suriye’de bir fabrikayı çalışır halde tutmak için terör örgütü IŞİD’e ödeme yaptığı için kendisine yöneltilen “IŞİD’e yardım etme” kabahatini kabul etti. Lafarge, 777,8 milyon dolar para cezası ödeyecek.
Fransız çimento devi Lafarge’nin, ABD’nin New York kentindeki Brooklyn Federal Mahkemesi’nde görülen davada Suriye’de bir fabrikasını çalışır halde tutmak için terör örgütü IŞİD’e ödeme yaptığı için kendisine yöneltilen “IŞİD’e yardım etme” kabahatini kabul ettiği ve 777,8 milyon dolar para cezası ödeyeceği açıklandı.
Şirketin, Ağustos 2013ten Ekim 2014e kadar yaklaşık 17 milyon dolar ödeme yaptığı tabir edilirken, dava kapsamında şimdi hiçbir şahıs suçlanmadı. Lafarge’nin hatasını kabul etmesi ile bir şirket ABD’de bir terör örgütüne maddi takviye sağlama suçlamalarını birinci kere kabul etmiş oldu.
İsviçre merkezli Holcim tarafından 2015 yılında satın alınan Lafarge tarafından yapılan açıklamada, “Lafarge ve Lafarge Çimento Suriye, davranışları Lafarge’ın davranış kurallarını açıkça ihlal eden ilgili yöneticilerin aksiyonlarının sorumluluğunu kabul etti. Bu davranışın gerçekleşmesinden derin keder duyuyoruz ve bu sorunu çözmek için ABD Adalet Bakanlığı ile birlikte çalıştık” denildi.
Fransa’da 2018 yılında IŞİD’e yaptığı ödemelerle ilişkili olarak insanlığa karışı hata işlemeye ortak olmakla suçlanmıştı. Lafarge, Fransa’da devam eden soruşturmada Fransız makamlarıyla tam işbirliği yapmaya devam ettiğini ve Fransa’daki yargılamada haksız olarak gördüğü rastgele bir isimli harekete karşı kendisini savunacağını belirtti.
“Holcim’in temsil ettiği her şeyle taban tabana zıt”
Holcim tarafından yapılan açıklamada ise, Lafarge’ın ABD Adalet Bakanlığı ile yaptığı savunma mutabakatının desteklendiği belirtilerek, davanın hiçbir halde Suriye’de faaliyet göstermeyen Holcim’i, ABD’deki rastgele bir Lafarge operasyonunu ve çalışanını içermediği aktarıldı. Açıklamada, kelam konusu davanın Holcim’in temsil ettiği her şeyle taban tabana zıt olduğu vurgulandı.
Holcim, 2015’teki birleşme sırasında kelam konusu ödemelerin idare şurasından gizlendiğini belirterek, “Holcim 2016 yılında tezleri duyduğunda proaktif ve istekli olarak büyük bir ABD hukuk firması tarafından yönetilen ve İdare Şurası tarafından denetlenen kapsamlı bir soruşturma yürüttü. 2017deki en önemli araştırma bulgularını kamuya açıkladı ve bu olaylara karışan eski Lafarge SA ve Lafarge Çimento Suriye yöneticileri ile yollarını ayırdı” dedi.
Lafarge daha evvel bir iç soruşturmanın akabinde, Lafarge Çimento Suriye’nin Suriye’deki fabrikasındaki işçisi korumak gayesiyle silahlı kümelere ödeme yaptığını kabul etmiş, insanlığa karşı işlenen kabahatlere ortak olduğu tarafındaki suçlamaları reddetmişti.
Fransa’daki dava devam ediyor
Lafarge hakkındaki dava, Sherpa isimli STK ve Avrupa Anayasa ve İnsan Hakları Merkezi’nin (ECCHR) yanı sıra Suriye’deki 11 eski Lafarge çalışanının şikayeti üzerine Haziran 2017’de açılmıştı. Haziran 2018’de ise Lafarge şirketi “terörizmi finanse etmek”, “başkalarının hayatını tehlikeye atmak” ve “insanlığa karşı kabahatlere ortak olmak” ile suçlanmıştı. Paris Temyiz Mahkemesi, 7 Kasım 2019’da Suriye’deki terörist kümeleri finanse etmekle suçlanan Lafarge’in insanlığa karşı hatalarda cürüm paydaşlığı iddianamesini iptal etmişti. Karara itiraz eden sivil toplum kuruluşu Sherpa ve Avrupa Anayasa ve İnsan Hakları Merkezi, Yargıtay’a temyiz müracaatında bulunmuştu. Yargıtay, geçtiğimiz sene 7 Eylül’de Paris Temyiz Mahkemesi’nin, Lafarge’ın Suriye’deki faaliyetlerine ait yürütülen soruşturmada “insanlığa karşı kabahatlere ortak olma” iddianamesini iptal etme kararını geçersiz kılmıştı. (İHA)