Ekonomi siyasetlerinde gidilen değişiklikler sonrası belirsizliklerin azalması, ’nın (TCMB) rezervlerindeki güzelleşme, cari açığın düşürülmesi ve enflasyon beklentilerinin gerilemesi üzere gelişmeler, Türkiye’nin yabancı yatırımcıların radarına girmesini sağladı. Bu durum, dünyanın en büyük bankalarının raporlarında yer almasının akabinde, Türk iş insanlarının alandaki tanıklıklarıyla da pekişmiş durumda. Burdur’da bir ortaya geldiğimiz Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Lideri Nail Olpak, dünya ve Türkiye ekonomisindeki son gelişmeleri değerlendirirken, yabancı yatırımcıların son periyotta Türkiye’ye ilgilerinin artmasına dikkati çekti.
‘BİZE UZUN UZUN TÜRKİYE’Yİ SORDULAR’
Olpak, “Geçen hafta Avrupa’daki büyük fon ailelerinden birisiyle 4-5 kişilik bir toplantı gerçekleştirdik. Bize uzun uzun Türkiye’yi sordular” dedi. “Neden Türkiye ile ilgilendiklerini sorduğumuzda ise ‘Türkiye’yi tekrar radarımıza almayı düşünüyoruz’ dediler” diyen Olpak, “Bu, Batı Avrupa’da bir fon. Birçok firmanın da sahibi olan bir aile fonu. Türkiye’de de o firmalar kanalıyla varlar. Ama bu, çabucak yarın sabah şu kadar milyar dolarlık yatırım olacak demek değil. ‘Biz başımızda tekrar Türkiye ile ilgili düşünmeye başlıyoruz. Onun yanıtını almak istiyoruz’ diyorlar. Görebildiğim kadarıyla, hâlâ yüksek olmakla birlikte düşüş eğilimine giren bir enflasyonu görmüş; politik stabilitenin devam edebileceğini hissediyor. Bu türlü bir çerçeve içerisinde ‘ben burayı niçin radarıma almayayım’ noktasına gelmiş durumdalar” sözlerine yer verdi.
‘KREDİLERDEKİ HUDUT KOBİ’LER İÇİN ESNESİN’
40 yıla yaklaşan geçmişi ve 152 iş kurulu ile her coğrafyada Türk iş beşerlerine hizmet veren DEİK, bu yıl Olpak’ın kendi memleketi olan Burdur Gölhisar’daki İbecik köyünde bir toplantı düzenledi. Burada iktisadın gidişatına yönelik değerlendirmelerde bulunan Olpak’ın öne çıkan taleplerinden biri, ‘uygulanan iktisat programını bozmadan finansman konusunda adım atılması’ tarafında oldu.
“Enflasyonu düşürmeye yönelik süreç devam ediyor. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile konuştuğumuz vakit ‘sırtımızda ödememiz gereken yüklerimiz var’ diyor; zelzeleye, EYT’ye, KKM’ye işaret ediyor. Ama hâlâ birkaç küçük adımın atılabileceğini düşünüyorum” diyen Olpak, “İhracatçıya verilen yüzde 2’lik takviyesinin bir ölçü artırılması bizim bütçe dengelerimizi çok fazla bozmayabilir. İç pazarda soğumayı sağlamak için kredilerin büyütülmeyeceğini biliyoruz lakin en azından KOBİ’ler için yüzde 2’lik büyüme hududu bir ölçü esnetilebilir, zira KOBİ’lerin nefes tutma mühletleri çok daha dar” dedi.
‘DÖVİZ BOZDURMA ORANINDA’ ADIM TALEBİ
Bu yaz atılan yeni bir adımla, ihracatçıların döviz bozdurma zorunluğu yüzde 40’tan yüzde 30’a indirilmişti. Son devirde Merkez Bankası’nın rezervlerindeki güzelleşme sonrası bu oranın yine düzenlenmesini talep eden Olpak, “TCMB’nin rezervleri uyguna gidiyor. Yüzde 30’luk sayı üzerinde bir adım atılabilir. Çabucak kaldırmaktan bahsetmiyorum” tabirlerine yer verdi.
TEKSTİLDEN SONRA İKİ KESİMDE ENDİŞE
OLPAK, son 1-1.5 aydır otomotiv ve kimya kesiminden de olumsuz sinyaller almaya başladıklarını, bunun düzgün takip edilmesi gerektiğini vurguladı ve şöyle dedi: “Tekstili anlayabilirim zira sipariş süreçleri daha kısadır ancak bu son 2 bölüm beni dokumadan daha fazla endişelendiriyor.”
Olpak ayrıyeten, Türk ihracatçısının sigorta konusunu gereğince dikkate almadığını, bunu gereksiz harcanan bir para olarak gördüğünü de tabir ederek, iş dünyasının paradan para kazanma yaklaşımından vazgeçmesi ve borçlanmasını da kazandığı para ünitesine nazaran yapması gerektiğini söyledi. Olpak, piyasada dayak yemenin kıymetli bir kısmının bu nedenle yaşandığını, paradan para kazanmanın finans dalının işi olduğunu vurguladı.
‘İTHALATI İÇİN DÖVİZ ALAN BİLE DÖVÜLÜYOR’
NAİL Olpak ayrıyeten, son periyotta Eximbank’ın, bilhassa TCMB reeskont kredileri üzerinden cezalar uyguladığı istikametindeki şikâyetlere de değindi. “Son Yatırım Ortamını İyileştirme Koordinasyon Kurulu toplantısında gündeme getirdiğim konulardandı” diyen Olpak, şöyle dedi:
“İthalatı için döviz alan firmayı bile dövmeye başladık. Maliye her şeyi takip edebiliyor. ‘Sayın Bakanım, döviz spekülasyonu yapan biri varsa dövün, arkanızdayız fakat adam hiçbir spekülasyon yapmıyor, ithalat yapmış, bunun için döviz alıyorsa yapılan yanlıştır. Reeskont kredisi üzerinden süreç yapmaya başlıyoruz. Yaptığımız yanlıştır. Bunun önündeki pürüzleri kaldırmamız gerekir’ dedik.”