Brüksel’de AB üyesi 27 ülkenin devlet veya hükümet başkanlarının katılımıyla yarın başlayacak AB Liderler Zirvesi, 2 gün sürecek.
AB Konseyi Başkanı Charles Michel’in başkanlık edeceği toplantıya, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de katılacak.
Zirvenin ilk gününde “Ukrayna” oturumu yapılacak. Bu oturuma Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenski video konferansla bağlanacak. Liderler, Ukrayna’ya sağlanacak insani ve ekonomik destekle ülkenin yeniden inşası gibi çeşitli konuları ele alacak.
Liderler, AB Komisyonunun Ukrayna’nın kısa vadede ihtiyaç duyduğu finansmana erişimini sağlamak için 9 milyar avroya kadar yeni makro-finansal yardım teklifini değerlendirecek. Bu oturumda, Rusların dondurulan mal varlıklarının müsaderesi konusunun da gündeme gelmesi bekleniyor.
Rus oligarkların şimdiye kadar 30 milyar dolarlık mal varlığının AB üyesi ülkeler tarafından dondurulduğu öngörülüyor.
Rusya’ya uygulanan yaptırımlar nedeniyle Rusya Merkez Bankasının ülke dışındaki yaklaşık 300 milyar dolarlık altın ve döviz rezervi dondurulmuş durumda bulunuyor.
Söz konusu kaynakların Ukrayna’nın yeniden inşasında kullanılmasının değerlendirilmesi gerektiği görüşünü savunanlar yer alıyor. Bu hukuki boyutu olan konu, liderlerce görüşülecek.
YENİ YAPTIRIM PAKETİ
Zirvenin bu oturumunda liderler, Rusya’ya yönelik uygulanması planlanan 6’ncı yaptırım paketini de değerlendirecek.
AB, şimdiye kadar Rusya’ya yönelik 5 yaptırım paketini uygulamaya koydu.
AB Komisyonu, ay başında üye ülkelere Rusya’ya yönelik 6’ncı yaptırım paketi taslağını gönderdi.
Pakette, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinde yer alan yüksek rütbeli subaylar ve bazı kişilerin yaptırım listesine eklenmesi, Rusya’nın en büyük bankası olan Sberbank ve diğer 2 bankanın uluslararası ödeme sistemi SWIFT’ten çıkarılması, Rus devletine ait 3 kanala yayın yasağı uygulanması, Rusya’nın danışmanlık hizmetlerine erişiminin kesilmesi, Rusya’dan ham petrol tedarikinin 6 ayda, rafine ürün tedarikinin de yıl sonuna kadar aşamalı olarak kaldırılması yer alıyordu.
AB Komisyonu, bazı üye ülkelerin karşıt tutumu nedeniyle yaptırım paketi içeriğinde bazı değişiklikler yaptı.
Macaristan, Slovakya ve Çekya’ya Rusya’dan petrol ithalatında ek süre tanındı. Söz konusu tavizlere rağmen Macaristan hala ikna edilemedi.
En son paketin Rusya’dan tankerlerle petrol alımını kapsaması, boru hatlarının yaptırım dışında tutulması teklifine de Macaristan ikna olmadı.
AB liderleri, oy birliği gereken bu konuda uzlaşı sağlamaya çalışacak.
ENERJİ
AB liderleri, önceki zirvede, Rusya’ya enerjide olan bağımlılığı azaltmak gerektiği konusunda hemfikir olmuştu. Bu bağlamda Rusya’dan petrol, gaz ve kömür ithalatı düşürülmek isteniyor.
Bu çerçevede AB Komisyonu, enerji arz güvenliğini artırmak ve Rusya’ya bağımlılığı azaltmak için “REPowerEU” adlı planı hazırladı. Plan, Rus petrol ve gazına bağımlılığını sona erdirmek için enerji alanında 300 milyar avroluk yatırım öngörüyor. Ayrıca yenilenebilir yatırımları artırmak, enerji tasarrufu ve enerji kaynak çeşitlendirmesi konusunda da adımlar içeriyor. Bu paketin detayları, AB liderlerince tartışılacak.
Liderler, yüksek enerji fiyatlarını tartışacak, bu konuda tavan fiyat uygulaması gibi çeşitli seçenekleri değerlendirecek.
GIDA GÜVENLİĞİ
Zirvede tartışılacak konular arasında gıda güvenliği de yer alıyor.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, küresel gıda tedarikini de etkiledi. Savaş nedeniyle Ukrayna limanında bulunan 20 milyon ton tahıl gönderilemiyor.
AB liderleri, Ukrayna’nın tarım ürünlerini ihraç etmesini sağlananın yollarını arayacak. Zirvenin bu kısmına Afrika Birliği Dönem Başkanlığını yürüten Senegal Cumhurbaşkanı Macky Sall de video konferansla bağlanacak.
Zirvenin son oturumunda ise savunma konusu değerlendirilecek. Rusya-Ukrayna savaşının Avrupa’da ortaya çıkardığı yeni güvenlik durumu, buna ilişkin tedbirler ve savunma yatırımları zirvede liderlerce görüşülecek.