BURSA (İGFA) – CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, yüzde 80’i yem gayeli kullanılan mısır ve üreticileriyle ilgili basın açıklaması yaptı.
Sarıbal, mısırın besin kesimi, hayvancılık, endüstriyel eserler ve biyoyakıt üzere çeşitli alanlarda kullanılmaktadır. Başta yem ve nişasta ve nişasta bazlı şeker (NBŞ) üretimi başta olmak üzere çok geniş kullanım alanına sahip olduğunun altını çizerken, “Türkiye’de piyasaya arz edilen mısırın yaklaşık yüzde 80’i yem maksatlı kullanılmaktadır. Mısır ve türevlerinin tedariki, bilhassa beyaz et ve yumurta başta olmak üzere hayvansal besin üretimi açısından ehemmiyet arz etmektedir. Son 5 yılda mısır üretimi yaklaşık yüzde 50 oranında artmıştır. TÜİK 2023 yılında 9 milyon ton olan üretimin 2024 yılında yüzde 5.6 oranında düşerek 8,5 milyon ton olarak gerçekleşeceğini varsayım etmiştir. 2022/23’de mısırda kendine yeterlilik yüzde 85.8’e yükselmiştir” dedi.
En çok mısır üretiminde Konya’nın başı çektiğini söz eden CHP’li Sarıbal, “Üretimin tüketime yetmemesi nedeniyle mısırda değerli ölçüde ithalat yapılmaktadır. Son 26 yılda Türkiye, 37 milyon ton mısır ithal etmiş ve bu ithalat için yaklaşık 8,8 milyar dolar harcamıştır. İthalatın yaklaşık yüzde 90’ı Rusya ve Ukrayna’dan gerçekleştirilmektedir. 2023 yılında yapılan 1,9 milyon ton ithalatın yüzde 83’ü Rusya’dan, yüzde 12’si Ukrayna’dan yapılmıştır. 30 Nisan 2023 tarihine kadar mısır ithalatında gümrük vergisinin sıfır olması, 30 Nisan’da 0 olması ve dünyada mısır fiyatlarının gerilemesi gereksinimin üzerinde ithalat yapılmasına yol açmıştır. Bu nedenle 2022 yılında ton başına 5.700 TL olan TMO mısır alım fiyatı 2023 yılında yüzde 5.3’lük artışla ton başına 6.000 TL olarak açıklanmıştır. Açıklanan fiyat hem TÜFE’nin hem de üretim maliyetinin gerisinde kalmış ve çiftçi çok büyük ziyana uğramıştır” diye konuştu.
Sarıbal, üreticinin fiyat beklentisi ton başına 8 bin 500 TL olduğunu vurguladı.
Çiftçinin bir ton mısır için maliyeti 6 bin lira civarında olduğunu tabir eden CHP’li Sarıbal, “Verime bağlı olarak bu sayı kimi yerlerde 7 bin liraya kadar çıkıyor. Çiftçinin TMO’dan beklentisi bu yıl için ton başına 8 bin 500 liraydı. Mısırda dönem makûs açılmış, daha sonra fiyatı 9 bin liraya kadar çıkmıştı. Lakin iktidar aldığı tüm kararları bir kenara koyarak gümrüğü yüzde 5’e indirip mısır alımı için düğmeye bastı. Bu karar, çiftçinin 9 bin liraya sattığı mısırın fiyatının bir anda ton başına 1000-1500 lira düşmesi demek. Mısır üreticisi ithalatla terbiye ediliyor ya da bile bile ziyan ettiriliyor. Bu karar çiftçiye direkt darbedir. TMO hemen mısır alım fiyatını açıklamalı ve bu sayı en az 8 bin 500 lira ve üzerinde olmalı” diye konuştu.
Sarıbal, mısır üretiminin sürdürülebilirliği için tekliflerini de şöyle sıraladı:
- Fiyat belirsizlikleri çiftçiler açısından planlama ve sonraki yıllarda yapacakları ekim durumunu belirlemektedir. Ayrıyeten çiftçinin eserini piyasanın bile altında kalan fiyatlarla satmasına neden olmaktadır. TMO, çiftçinin ziyan etmemesi için üretim maliyetini dikkate alarak ivedilikle mısır alım fiyatını açıklamalıdır.
- Buğday ve arpa alımlarında olduğu üzere mısırda da ek üretim primi uygulamasına geçilmelidir.
- Halen kg başına 10 kuruş olan fark ödeme takviyesi en az 50 kuruşa yükseltilmelidir.
- Yapılan artırımlar göz önünde bulundurularak mazot ve gübre dayanakları tekrar belirlenmelidir.
- Dahilde Sürece Rejimi (DİR) kapsamında mısır ithalatı durdurulmalı, talepler dünya fiyatıyla yurt içinden sağlanmalıdır.
- Rekoltenin besin teminatını tehlikeye sokacak düzeye düştüğü durumlar hariç, mısır ithalatında gümrük vergisi düşürülmemeli; yerli üretim korunmalıdır.