Polonya’daki Maopolskie bölgesinde bulunan Tunel Wielki Mağarası’nda 50 yıldan daha uzun bir müddet evvel keşfedilen çakmaktaşı aletlerin, son incelemelere nazaran on binlerce yıllık değil, yaklaşık yarım milyon yıllık olduğu anlaşıldı. Varşova Üniversitesi Arkeoloji Fakültesi’nden Dr. Magorzata Kot’un yayınladığı yakın tarihli bir araştırmada aktarıldığı kadarıyla, bulunan aletler Polonya’da şimdiye kadar üretilmiş olan en eski eserler ortasında yer alıyor. Daha evvel bu buluntuların yaklaşık 40 bin yıl öncesine ilişkin oldukları düşünülüyordu.
Varşova Üniversitesi Arkeoloji Fakültesi’nden Dr. Magorzata Kot, birkaç on yıl evvel Krakow-Czestochowa Yaylası’ndaki mağaralarda gerçekleştirilen hafriyatlarda arkeologlar tarafından keşfedilen yapıtları ve kemikleri incelemeyi hedefleyen büyük bir projeye öncülük ediyor. Ojców yakınlarındaki Tunel Wielki Mağarası da bu alanlardan biri.
GERÇEK YAŞI YARIM ASIR SONRA ANLAŞILDI
Buluntuların büyük kısmı kazıların çabucak akabinde karton kutulara kondu ve sonrasında bir depoya taşındı. Geçtiğimiz yıllarda, araştırmacılar bu buluntuları detaylı biçimde incelemeye başladılar. Bulunan aletler üzerinde yapılan tarihlendirme, mağaradaki küçük hayvan kalıntılarının 40 bin yıldan çok daha eskiye dayandığını ve yarım milyon yıl kadar eski olabileceğini tespit eden Dr. Claudio Berto’nun yaptığı birinci müşahededen kaynaklandı.
Mağarada keşfedilen küçük kemikler ortasında artık soyu tükenmiş olan kemirgen akrabalarının kalıntıları, Mosbachean kurtları, lycaonlar, bir mağara ayısı atası ve bir mağara aslanı tipinden geriye kalanlar mevcuttu. Günümüz Polonya’sında artık var olmayan bu cinslerin her biri, geçmişte, 450 ilâ 550 bin yıl evvel burada yaşamıştı. Tıpkı katman, büyük kısmı alet üretiminden kalma artıklar olan 40 çakmaktaşı yapıtı de barındırıyordu; bununla birlikte, bunların bir kısmı küçük çakmaktaşı bıçaklar üzere üretim kademesi bitmiş yapıtlardı. Dr. Kot, “Bu yapıtların kemiklerle tıpkı katmanda bulunması, yaşlarının çok benzeri olduğu manasına geliyor. Mağarada 2018 yılında yapılan yeni hafriyatlar da bu kanıyı doğruladı. Bunlar, elli yıl evvel araştırmacılar tarafından açıklanan katman nizamını teyit etti. Buna ek olarak, daha fazla üretim atığı ve hayvan kemiği keşfettik” diyor.
BÖLGEDE DAHA ESKİ İNSAN KALINTISI YOK
Hayvan kemiklerinde rastgele bir kesme ya da sürece izi mevcut değil. Bu durum, beşerler tarafından avlanan hayvanlardan geriye kalmadıkları manasına geliyor. Bilim insanları, o periyotta insanların öteki, daha az tehlikeli tipleri avladıklarını düşünüyorlar. Dr. Kot, “Şu ana dek, bugünkü Polonya topraklarında, Aşağı Silezya Voyvodalığı’nda bulunan Trzebnica ve Rusko’da eşit derecede eski olan çakmaktaşı yapıtların keşfedildiği sırf iki alandan haberdardık. Bölgemizde insan varlığına dair daha eski bir kalıntı yok” diyor.
Yapılan keşifler, Avrupa’nın başka bölgelerinde de ziyadesiyle az görülüyor. Bu araçları Homo heidelbergensis üretti. Buna rağmen, o, çağdaş insanın atası değildi; bu cins, dünyada birinci kere yaklaşık 250 bin yıl evvel ortaya çıkan bir öteki akrabamız olan Neandertal’in atasıydı. Małopolska mağarasında keşfedilenler, bu insan çeşidi tarafından üretilen aletlerdi.
Araştırmacılar, gelecekte, Tunel Wielki mağarasında Homo heidelbergensis kemiklerini de açığa çıkarmayı hedefliyorlar. Bunlar, Polonya topraklarında keşfedilen en eski insan kalıntıları olacaklar. Şu anda bilinen en eski kalıntılar günümüzden en az 50 bin yıl öncesine dayanıyor ve bir Neandertal’e aitler.
Yazının özgünü Arkeo News sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)