“Aritmi” terimi kalpte ritim bozukluğu için kullanılan tıbbi tabirdir. Tıbbi olarak kalp aktivitesinde bozuklukları ve kalp kasılmalarının ritmindeki sapmaları söz eder.
Normal kaidelerde kişi kalp atışını hissetmez, ritmini algılamaz. Ve bir aritmi ortaya çıktığında, kesintiler, batan bir kalp yahut keskin bir kaotik kalp atışı hissedilir.
Aritminin temelinde kalp kasının uyarılmasındaki bir değişiklik yahut bir anormallik vardır. Aritmilere hem işlevsel bozukluklar hem de kalpteki önemli sıhhat meseleleri neden olabilir.
Bazı durumlarda kardiyak aritmilerin nedeni, kalbin iletim sisteminin doğuştan gelen özellikleridir. Aritmi oluşumunda muhakkak bir rol de hudut sistemi tarafından oynanır. Örneğin gerilim, sağlıklı beşerler da dahil olmak üzere kalp kasılmalarının suratında ve sıklıkla ritminde değişikliklere neden olur. Aritmi ekseriyetle merkezi ve otonom hudut sistemi hastalıkları olan şahıslarda görülür.
Bir kişinin nabzı yaşa nazaran şu halde olmalıdır:
0-2 yaş: 95 – 160
2-6 yaş: 85 – 125
8-12 yaş: 60 – 110
12-18 yaş: 60 – 93
18 yaş ve üstü: 60 – 90
Kalp ritim bozukluğu türleri
Kalbin anatomik yapısının yahut içinde meydana gelen metabolik süreçlerin bozulması ile birlikte çeşitli hastalıklar farklı aritmi çeşitlerine neden olur. Elektrokardiyografik datalarının sonuçlarına dayanarak bir uzman yanlışsız bir teşhis koyabilir.
En yaygın ritim bozuklukları şunlardır:
Sinüs taşikardisi
Dakikada 120-150’ye kadar kalp atış suratının hızlanmasıdır. Sağlıklı insanlarda fizikî ve duygusal gerilim sırasında ortaya çıkar. Lakin gerilim durumundan sonra nabız suratı olağana döner. Kalp yetmezliği, tiroid bozuklukları, anemi ve hudut sistemi hastalıklarında sinüs ritminde dakikada 100-140 kalp atışına kadar kalıcı bir artış gözlenir. Emsal bir durumda, hastanın kalp bölgesinde beğenilen olmayan duyumlar ile artan bir kalp atış suratı vardır. Bu çeşit taşikardinin nedeni toksik ve tıbbi tesirler olabilir. Bunların ortadan kaldırılması, rastgele bir özel ilaca gerek kalmadan durumun olağanlaşmasını sağlar.
Paroksismal taşikardi
İstirahatte dakikada 140-200’e kadar kalp atış suratında ani artıştır. Bir atak sırasında hasta yatay pozisyonda olmalıdır, hemne acil servisi aramak gerekir.
Bradikardi
dakikada 40-60 yahut daha az kalp atış suratıdır. Çoklukla nevroz ve sindirim sistemi hastalıkları ile oluşur.
Ekstrasistol
Kalbin yahut kısımlarının erken kasılmasıdır. Asemptomatik olabilir, bazen hasta göğsünde bir itme, kalbin durması yahut göbek deliği ile göğüs duvarı ortasında kalp atışı hisseder. İç organ hastalıkları olan şahıslarda ortaya çıkabilir. Beslenme ve hayat üslubunun düzeltilmesi ve altta yatan hastalıkların tedavisi durumu düzeltir.
Atriyal fibrilasyon
Çoğunlukla sistemsiz ve dakikada 50 ila en süratli kalp atış suratı olan 480 kalp atışının görüldüğü kalp kasılmalarıdır.
Çarpıntı
Kalbin süratli yahut artan kasılmaları hissidir. Sağlıklı insanlarda büyük fizikî efor, heyecan, yüksek hava sıcaklığı, sigara, alkol, çay ve kahvenin tesiri altında kalbin aktivitesini düzenleyen hudutta değişikliklerle kalp atışının bozulmasıdır. Kalp ve damar sistemi hastalıklarında ve ateşe neden olan hastalıklarda da ortaya çıkar. Bazen çarpıntılar hafif bir fizikî eforla yahut istirahat halindeyken bile ortaya çıkar ve buna bir endişe hissi de eşlik edebilir.
Aritmi atağında ne yapılmalı?
Nabız sebepsiz yere ve sakin bir durumda besbelli biçimde hızlanırsa, kişinin uzanması ve kendisine özgür bir hava akışı sağlaması gerekir. Gerekirse sakinleştirici tesiriyle bilinen papatya çayı üzere doğal içecekler içebilirsiniz.
Taşikardi atağı geçmezse, nefes darlığı oluşur, tırnaklar ve dudaklar maviye döner, ivedilikle ambulans çağırmak ve daha az hareket etmeye çalışmak gerekir
Yavaş bir kalp atış suratında ne yapılmalı?
Kendinizi uygun hissediyorsanız, yavaş bir nabız sıhhatinizin düzgün olduğunu gösterir. Profesyonel sportmenler ekseriyetle dakikada 40 atış çizgisinde dinlenme kalp atış suratına sahiptir.
Ancak, yavaş bir nabızla kendinizi makus hissederseniz, baş dönmesi, tansiyon değişiklikleri, halsizlik ortaya çıkarsa, bir doktora görünmeniz gerekir.
Kalp sıhhatini korumak için 10 kural
Kalp kası günde 7 bin litreden fazla kan pompalayarak bedene oksijen ve besin sağlar. Çalışması, damarların durumundan, tansiyon düzeylerinden ve ömür üslubundan etkilenir. Bu nedenle nefes darlığı, hipertansiyon, kalp yetmezliği ve aritmi üzere durumlarda beklemeden bir uzmana başvurmak gerekir.
Kalbe düzgün bakmak için çeşitli ömür biçimi alışkanlıklarının benimsenmesi çok öenmlidir. İşte kalp sıhhatini korumak için 10 kural:
Aktif olarak hareket edin
Herhangi bir kas üzere kalp de sistemli idman gerektirir. Spor yamak kalbi güçlendirir, kalbin sıkıntısız çalışmasını ve sabit bir ritimle çalışmasını sağlar. Gerilim yahut dehşet altında basınç dalgalanmalarına karşı kalbin dayanıklılığını artırır.
Uzmanlar haftada en az 150 ila 200 dakika faal spor önermektedir. Zamanınızı 30-40 dakikalık 5-6 günlük idmana bölebilirsiniz. Bisiklete binme, yüzme, açık hava oyunları, koşu ve yürüyüş olağanüstü idman çeşitleridir. Günlük tempolu yürüyüşün kalp hastalığı riskini 2,5 kat azalttığı kanıtlanmıştır.
Tansiyon düzeylerinizi denetim edin
140/90 tansiyon düzeylerinde atardamarlar daralır, iç organlara kan akışı bozulur. Bu durum felç riskini yüzde 40-50 arttırır, kalp yetmezliğine neden olur. Yük, kalbi yıpratır ve daha süratli atmasına neden olur. Hipertansiyonun birinci belirtilerinde kesinlikle bir uzmana başvurun.
Fazla kilolarınızı verin
Fazla kilolu olmak, kalp hastalığı riskini artırır. Ateroskleroz gelişimi, koroner arterlerin tıkanması üzere durumlar fazla kiloya eşlik eder. En büyük tehlike, iç organların etrafında biriken göbek yağlarıdır. Kilonuzu izleyin, fazla yemeyin ve özellikel göbek etrafındaki yağ ölçüsüne dikkat edin.
Kötü alışkanlıkları bırakın
Alkol ve sigara kalp krizinden ölme riskini yüzde 40-45 oranında artırır. Sigara, kalp kası hücrelerinin düzgünleşmesini yavaşlatan ve kandaki oksijen düzeyini azaltan tehlikeli katran ve toksinler içerir. Bu, kalp yetmezliğinin en büyük nedenlerinden biridir.
Kötü kolesterolü denetim edin
Kolesterol düzeyinizi denetim etmek için yılda bir defa kan testi yaptırın. Tehlikeli bir kolesterol düzeyinde yanlışsız beslenmeye geçin, kızarmış besinlerin ve kırmızı etin tüketimini azaltın. Diyetinize daha fazla taze zerzevat ve meyveler, baklagiller ekleyin.
Kan şekerinizi ölçün
Prediyabet ve tip 2 diyabet asemptomatiktir. Yüksek seviyede glikoz kanın bileşimini değiştirir, kan damarlarını ve kalp hücrelerini yok eder. Şeker özel bir diyet, ilaç tedavisi ve faal bir ömür biçimi ile denetim edilebilir.
Stresinizi yönetin
Zor çalışma şartları, ailedeki gerilimli durumlar ve ayrılık yahut mevt üzere gerilim yaratan durumlar tehlikeli kalp hastalıkları riskini 3 kat arttırabilir. Olumsuz hisleri yönetmeyi öğrenin, gerekirse bir uzmana başvurarak çeşitli sakinleştiricileri kullanın. Spor, hobiler yahut arkadaşlarla irtibat yardımı ile duygusal gerilimden kurtulabilir yahut tecrübeli bir psikoloğun yardımına başvurabilirsiniz.
Sağlıklı yağları tüketin
Aterosklerozı önlemek için yağlı et üzere besinleri fazla tüketmeyin. Bunun dışında kalp kasına bedelli proteinler ve amino asitler sağlayan yağsız tavuk, yağsız kırmızı et ve hindiyi diyetinize dahil edebilirsiniz. Fakat, et eseri tabağın dörtte birinden fazlasını işgal etmemeli, haşlanmış yahut yağlı sos olmadan pişmiş olarak servis edilmelidir.
Yağlı balık yiyin
Yağlı balıklar, omega 3 yağ asitleri içerir. Kalp kasının elastikiyetini korur, özgür radikallere karşı kollayıcıdır ve oksidasyon sürecini maniler. Haftada 2 sefer uskumru, ton balığı yahut somon üzere balıkları yiyin. Ateroskleroz ve anjina pektorisi önlemek için omega 3 açısından zengn yağlı balıkları kesinlikle tüketin.
Doğru beslenin
Sıkı diyetler bedeni tüketir, kalbin düzgün çalışması için gereksinim duyduğu magnezyum, potasyum ve sodyumun alınmasını pürüzler. Hastalıkları önlemek için süt, balık, az yağlı et eserleri, tahıllar, sebzeler ve meyvelere dayalı bir diyet izleyin. Şeker düzeylerini en uygun düzeyde tutmak için unu azaltın.