BURSA(İGFA) – Bursa Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Metin Özdemir’in katkılarıyla gerçekleştirilen çalışmada, beklenenden daha yavaş düşen bir enflasyon algını tabir eden anket iştirakçisi firmalar, yıl sonunda faiz indirimine de hazırlar.
Türkiye iktisadında, izlenen sıkı para siyaseti ve mali disipline yönelik tedbirlerin katkısıyla dezenflasyonun 2024 yılının ikinci yarısından itibaren başlayacağı öngörülmekteydi. Yılın son çeyreğine girilirken para siyaseti ve finansal şartlardaki sıkılaşmanın gecikmeli tesirleri ile birlikte iktisadi faaliyetteki ivme kaybının belirginleştiği gözlenmektedir. Bununla birlikte, yıllık TÜFE enflasyonu yüzde 50’nin altına gelse de aylık seviyeler ve çekirdek enflasyonun mevcut görünümü enflasyonun ana eğiliminde arzulanan düşüşün şimdi gerçekleşmediğini ortaya koymaktadır. Ekim 2024 (2024 III. Çeyrek) BUSİAD İktisadi Yönelim Anketine verilen cevaplar iktisadi faaliyet açısından gözlenen yavaşlama itibariyle karışık sinyaller vermektedir. Öte yandan fiyat ve maliyetler açısından ankete verilen karşılıklar iktisadın mevcut eğilimleri ile uyumlu bir görünümü sunmaktadır. Ankete verilen cevaplar firmaların yılın son çeyreğinde faiz oranlarında indirim beklentisi içinde olduklarını yansıtmaktadır. Bu çerçevede ankete verilen karşılıkların bir evvelki çeyreğe nazaran değişimi, toplulaştırılmış halde aşağıda sunulmaktadır:
İHRACATTA BEKLENTİ…
İhracat yapan firmalar, birebir istihdamda olduğu üzere gelecek üç aya ilişkin ihracat siparişlerinin bir evvelki çeyreğe nazaran ortalama olarak çok azda olsa artış tarafında bir değişim göstermesini beklemekte olup ihracatlarının genelde birebir düzeyde kalacağını belirtmişleridir. Firmaların faiz riskinde yatay bir görünüm gözlenmektedir. Ortalama olarak faiz riski, bir evvelki çeyreğe nazaran imalat sanayi için üst istikametli bir sıçrama sergilemiştir. Firmaların bir evvelki çeyreğe nazaran ortalama olarak kur risklerinde bir artış olduğu görülmektedir. İmalat endüstrinin bir evvelki çeyreğe nazaran ortalama olarak kur riskinde bir sıçrama izlenmektedir. Geçmiş 3 aya kıyasla firmaların finansman gereksiniminin bir evvelki çeyreğe nazaran ortalama olarak azalış tarafında değiştiği görülmektedir. Ayrıyeten firmaların gelecek üç aylık devirde TL cinsi kredi faiz oranına ait beklentisi, bir evvelki çeyreğe nazaran ortalama olarak değerli ölçüde aşağı taraflı değişim göstermiştir.
Ankete katılan tüm firmalar itibariyle, döviz kurundaki değişimlerin satış fiyatlarını etkileme suratı 0-3 ay ortasındaki eğilimini korurken, imalat endüstrinde bir evvelki çeyreğe nazaran ortalama olarak suratın zayıfladığı gözlenmektedir. Ankete katılan firmalar gelecek 3 ayda ortalama ünite maliyetlerinin artmasını beklerken, artış tarafındaki değişim beklentisinin bir evvelki çeyreğe nazaran daha zayıf olduğu gözlenmektedir. Tüm firmalar, gelecek 3 aya ait satış fiyatlarının bir evvelki çeyreğe nazaran ortalama olarak azalış tarafında değişeceğini beklerken, kelam konusu beklentinin imalat endüstrinde ortalama olarak üst taraflı değiştiği gözlenmektedir. Firmaların yıl sonu yıllık üretici fiyatları enflasyonu beklentisi, bir evvelki çeyreğe nazaran ortalama olarak artış istikametinde değişim gösterirken kelam konusu değişimin imalat endüstrinde daha hudutlu olduğu izlenmektedir. Bu haliyle enflasyondaki gerilemenin şimdi firmaların bekleyişlerine kalıcı olarak yansımadığı gözlenmektedir.