Muğla’nın kentsel SİT alanı içinde olan binalarında bulunan ve 165 yıl evvel Rum ustalar tarafından yapılan 4 bin kapı tokmağından geriye 30 tane kaldı. Türkiye Yazarlar Birliği Muğla Vilayet Temsilcisi Prof. Dr. Namık Açıkgöz, “Muğla’da mimari zihniyet değiştiği için kapı tokmaklarının sayısı süratle azaldı. Artık yerini ziller aldı” dedi.
Muğla’nın Menteşe ilçesindeki kentsel SİT alanı içinde yer alan binaların tarihi kapı tokmakları, temsil ettikleri kültür ve ömür biçimiyle birlikte yok olmak üzere. Yaklaşık 165 yıl evvel, çoğunlukla Rum ustalar tarafından yapılan, bir periyot büyük kıymet verilen kapı tokmakları, şimdilerde ilgi görmüyor. Çok azının bugüne ulaşabildiği tokmaklar, yerini otomatik kapı zillerine bıraktı.
Muğla’nın tarihi meskenlerinin birçoklarında, kuzulu kapı bulunuyor. İki kanatlı büyük bir kapının içinde yer alan ve “kuzu” olarak isimlendirilen, aile mahremiyetini temel alan ahşap kapılar, içeriye yanlışsız açılıyor.
Muğla Meskenleri, neoklasik akımlardan da etkilenmiş
Tokmakların bulunduğu Muğla meskenleri, yıllara meydan okuyor. Muğla konutları 19’uncu yüzyıldan itibaren Rum ustalar tarafından yapılmaya başlanmış ve toprak ağalarınca tercih edilmiş. Muğla meskenlerinin yan ve art duvarları taş, ön ve iç kısımları ahşap. Avrupa ve bilhassa İtalya’dan gelen neoklasik akımlar da Muğla meskenlerinin mimari stillerini etkilemiş.
“El, halka ve birçok çeşidi var”
Türkiye Yazarlar Birliği Muğla Vilayet Temsilcisi Prof. Dr. Namık Açıkgöz, “Kapı tokmakları meskene dışarıdan gelenin belirli olması için kullanılırdı. Artık yerini ziller aldı. Tak tak vurulduğu vakit konuklar kapıda karşılanırdı. İki çeşit bir özellik vardı. Kapı tokmakları ‘tok tok’ diye ses çıkartırsa gelen kişinin erkek olduğu bilinirdi. Bayan misafirlerdeyse ‘tık tık’ ses oluşurdu. Konutun mahremiyetini için erkeği erkek, bayanı kadın karşılardı. Evvelden bu halde gelenek vardı. Muğla’da kapı tokmakları, demirci ustalar tarafından demir ve pirinç döküm olarak yapılmıştır. Tokmakların el, halka ve birçok çeşidi var. Kapı tokmakları 1860 yıllarında Rum ustalar tarafından yapıldı. Muğla’da mimari zihniyet değiştiği için kapı tokmaklarının sayısı süratle azaldı. 4 bin konutta tokmağın olduğu söylenirdi. Şu an 30 yaklaşık tokmak kaldı” dedi. (DHA)
|
Hayatınızın aşkını bakteriler seçiyor olabilir mi; bilim insanı Ali İstek Akın anlatıyor | Bakterin Kadar Yaşa
|
|
Günün öne çıkan haberleri… TIKLAYIN – DEM Parti heyetinin siyasi parti ziyaretlerinde neler konuşuldu, yol haritasında neler var? TIKLAYIN – Mehmet Y. Yılmaz | Erdoğan gölgede kalmaya kararlı
TIKLAYIN – Ertuğrul Özkök: Yılın birinci tuhaf Netflix sorusu; son 1 yılda kaç ay yaşlandınız?
TIKLAYIN – Benzine artırım geldi: Fiyatlar gece yarısı güncellendi
|